|
General note
| Codicem nitide exaratum charactere nasḫī signis vocalium instructo, in quo litt. س muhmilah constanter distinguitur, litt. ح et ع raro litterulis, efficiunt fasciculi XXI in ang. sup. ext. primae paginae atramento signati nomine numerico (f. 197r) ثانية - حادى عشرون (f. 7r). Primus fasciculus quaternio est duobus primis foliis defraudatus, cuius medium bifolium (ff. 2.3) integrum habetur, ultimus ternio, caeteri quiniones. Cum vero codex in bibliotheca Vaticana compactus est ann. 1701-4, Henrico Noris card. bibliothecario, effugerant ff. 1-4. 195. 197-199. 201. 202 praesentis notarum seriei, quae mechanice impressa est in ang. inf. ext. paginarum rectarum. V. cl. Georgius Levi Della Vida, qui ista folia reppererat an. 1935 in fragmentorum fasciculo Vat.ar.1481, etiam patefecit codicis transcriptionem a Leone Africano an. 1521 confectam pro Alberto Pio comite de Carpi in bibliotheca Estensi usque nunc exstare sub nota I. D. 8 (olim I. 6. 3.). E lacuna in codice Estensi, qui praefationem minime continet, patet tunc ff. 197-200 saltem a codice separata fuisse.
Capita in textu minio enuntiantur, aliae autem divisiones in marginibus externis notis, quarum significatio explicatur in margine f. 21v : وقد جعلت على الهامش علامات فمنها ص وهو الاصحاح ومنها ج وهو علامة الجمل "Et posui in margine supra, e quibus ص est signum sectionum maiorum et ج est signum sectionum minorum". Sectiones ergo maiores significant litterae unciales copticae minio rubrae et in rhombis inscriptae una cum littera ص, sectiones autem minores litterae arabicae et littera ج, in triangulis inscriptae, usque ad f. 56v. Deinde capita et sectiones notis copticis numericis cursivis signantur. Altera manus, forsitan coaeva notas capitum posuit atramento in ff. 24r-56v extra triangula et rhombos. Cum iam codex in Bibliotheca Vaticana servaretur, saec. XVI, capita iuxta divisionem latinae versionis Vulgatae graece signata sunt, verbo κεϕάλαιον seu potius κεϕ., vel sola nota numerica. Hebraica quoque notula conspicitur פרק ה, f. 31v. Totuli epistolarum quam plurime inscripti sunt in foliis rectis 28-130 manu, ut vid., saec. XIV atramento pallidiore. Tituli interpunctionisque signa, puncta scil. quaterna, minio picta. Scholia satis prolixa atramento addita sunt in marginibus foliorum 40r. 41r. 104r. 140r. 141v. 159v. 160r. 189r. 191v. 192r. Subscriptio librarii in f. 201v : فرغ من مقابلة هذا الكتاب المبارك اخراجاً وعدّاً | وضبطاَ فى منزل الباعث عليها والمتحمل مؤونة الاجتهاد | فيها الشيخ الارخن الفاضل العالم المجتهد البار المحقق الاسعد | كانت الجيوش المنصورة بالديار المصرية حرسها الله تعالى ابن الشيخ || الارخن الرييس البارالثقة ابى العِز ابن ابى الوحش الدمنهورى فالرب | الاله صاحب كنوز الرافات يحفظ احياء هذا البيت المذكور | فيرحم اسلافه ويعطيه السلامة فى هذا العالم والنعمة | الروحانية فى العالم الاتى بصلوات قديسيه واصفيايه امين. | وذلك فى /سنة/ سبع وثمانين وتسع ماية لدقاليطيانوس | وسنة تسع وستين وستماية للهجرة ولله الحمد والشكر دايما ابدا "Absoluta est collatio huius libri benedicti, quod attinet ad versionem et scripturam, numerum et ordinem, in domo illius qui eam mandavit inque eamdem sumptus operae tolerabat, senioris, archontis venerabilis, docti, studiosi, iusti, investigatoris veritatis al-Asʿad, scribae copiarum victricium in Aegypto - quas Deus altissimus custodiat -, filii senioris, archontis principis, iusti fide digni Abū 'l-ʿIzz, filii 'l-Waḥš ad-Damanhūrī. Dominus autem Deus, possessor thesaurorum miserationum, custodiat viventes in hac domo praedicta et misereatur illius maiorum eique largiatur salutem in hoc saeculo, nec non gratiam spiritualem in saeculo venturo per preces sanctorum suorum et electorum suorum. Amen. Idque [anno] Diocletiani 987, et anno hegirae 669 (i. e. 1271 Ch.). Laus Deo et gratiarum actio sempiterna, aeterna". Sequitur invocatio lectoris triplex, scil. in columna dextera arabice, in media cryptographice et in sinistra coptice : اذكرنى من اجل | الله انا الحقير | الخاطى يوحنا ابن | ميخاييل من اهل | قليوب الرب | يغفرخطاياه | امين "Memento mei propter Dei, mei humilis peccatoris Iohannis, filii Michaelis, e civibus (oppidi) Qalyūb. Dominus remittat peccata illius. Amen".
Alia manus clavem cryptogrammatis addidit, hac inscriptione praemissa : تفسير علم الكتبة "Expositio ad cognoscendam scripturam".
Cum codex in bibliotheca Vaticana iam exstaret, titulus in f. 1r scriptus est ab illo custode, Demetrio Lucensi, qui an. 1481 cod. Vat. lat. 3947 exaravit : "In arabico | De aduentu Domini et Ep(isto)lae B(eati) Pauli". Hoc vero notandum est quod titulus non invenitur in f. 89, quo continetur inventarium codicum orientalium in quinta capsa tunc asservatorum. Cum autem codices notis numericis distincti sunt ann. 1512-1513, supra titulum scripta est nota .318., quae est in cod. Vat. lat. 7136, f. 94v (ol. 541v) : "318. Liber arabic(us) solut(us) : Cui(us) inscriptio est : In arabico : De adventu..." (cf. Vat. lat. 7135, ff. 47 et 61v). Deinde, saec. XVI ca. med. cum novo ordine constituerentur, codices arabici in quarta capsa ad parietem bibliothecae parvae secretae, scidula membranacea agglutinata est meliorem titulum gerens : "Epistolae Pauli. 14. | .10." (cf. inventarium manu Marini Rainaldi in Arch. bibl. 15, f. 82r). Titulum exinde sub priore scripsit Federicus Rainaldi : "Quatuordecim ep(isto)le B(eati) Pauli". Tertia denique nota addita est saec. XVII : "73". Hae omnes inscriptiones exaratae sunt in pagina inversa, cum codex solutus esset. Titulus "Grammaticalia", qui legitur in summo f. 2, manu Iohannis M. Naironi videtur scriptus. Aliae notae codicis in pag. int. operculi anterioris Vat. 18 f. (numero folium omissit) et nov. XXVIII. In f. Ir : "Cod. XXVIII. Fol. 192. | scriptus seculo (sic) Chr. XIII. | continens Epistolas Pauli. | Antonius Assemani 1784". In summo f. 202v, manu saec. XVI : Volucru(m) In l(itte)ris arabicis ex papiro n° (numero foliorum omisso) et anu I. M. Naironi : "fragmenta ep(isto)lar(um) Pauli Ap(osto)li". Omnia folia, inde a f. 93 plus minus maculata sine textus detrimento. F. 202 v conscribillationes. F. 23r vac.
Vestigia partis inflexae tegumenti orientalis, quae interne lunatam figuram exhibebat, conspiciuntur in ff. 7v. 8r. 24v. 25r. 41v. 42r. 201v. 202r. In dorso integumenti e corio rubro auro impressa exstant nota 28, insignia gentis Albani, trimontium scil. et stella, tesserae gentiliciae Henrici Card. Noris S. R. E. bibliothecarii. |
manuscripts